ස්වභාව ධර්මය හා කැටි වූ අපූරු කලා කුසලතාවකින් පරිපූර්ණ අතීත මුතුන් මිත්තන්ගෙන් අපට දායාද වුණු අපූරු සුන්දර නිර්මාණයන් ගෙන් එකක් ලෙස කුට්ටම් පොකුණ හඳුන්වන්නට පුළුවන්. කුට්ටම් පොකුන පූජනීය ස්ථානයක් නොවුණත් වන්දනාකරුවන් විසින් මහත් භක්ත්‍යාදරයෙන් නරඹන ස්ථාන වලින් එකක්. අනුරාධපුරයේ අභයගිරි විහාරයට නුදුරු ස්ථානයක පිහිටුවා ඇති මේ කුට්ටම් පොකුණ තනා තිබෙන්නෙ අභයගිරි වාසි භික්ෂූන්ගේ ස්නානය සඳහා යි. එකම පවුරකින් වටවුණු දැකුම්කළු-
-පොකුණු දෙකකින් මෙය සමන්විත වීම නිසාම මෙයට කුට්ටම් පොකුණ ලෙස නම ලැබී තිබෙනවා. මේ පොකුණු දෙක, එකක් අඩි 51ක බැගින් වූ සමාන පළලින් යුක්තයි. එසේ වුණත් එක් පොකුණක් තරමින් විශාල වන අතරම අනෙක තරමින් කුඩා පොකුණක්. ලොකු පොකුන 132 ක් දිගින් යුතු වන අතර පොඩි පොකුණ දිගින් අඩි 92 ක් වෙනවා. ඉවුරු බැමි නිමවා තියෙන්නෙ ගල්වරි පැන්නීමෙන් බැමි මාලා 3 ක් සහිතව. පොකුණේ කට පිහිටා තිබෙන්නේ පොළෝ මට්ටමින් අඩි 3 ක් පමණ පහළට වන්නටයි. ලොකු පොකුණෙ මධ්‍ය ගැඹුර අඩි 17 කුත් අඟල් 9 ක්. කුඩා පොකුණේ ගැඹුර අඩි 14ක්. එසේම ලොකු පොකුණට බැසිය හැකි වන පරිදි අලංකාර සෝපානමාලා හෙවත් පඩිපේලි තුනක් නිර්මාණය කරල තියෙනවා. කුඩා පොකුණට පඩි පේළි දෙකක් බැසීමෙන් ඇතුළු විය හැකියි.
මෙම පඩි පේලි පළලින් අඩි 5 බැගින් වන අතර පැන්නීම් සහිත මාලා තුනකින් යුතුයි. අපූරු ලියකම් සහිත ඉතා අලංකාර කෝරවන්ගල් භාවිතාකොට ඒවා නිමවා ඇති බව අපට දකින්නට පුළුවන්. පොකුණු වේදිකාවේ සිට පොකුණු පතුල දක්වා දිවෙන කැටයම් රහිත පඩි පේලියක්ද, සෑම පඩි පේළියකම දෙපස කුඩා කුලුණු දෙක බැගින් දැකගන්න තිබෙනවා. කුට්ටම් පොකුණට අපූර්වත්වයක් එක් කරමින් ඒ කුළුණු මුදුනෙහි විශාල පුන්කලස බැගින් ඇති අතර, මේ පුන්කලස් දරා සිටින්නෙ නෙළුම් මල් කැටයමකින්. මෙම පුන්කලස් කිසිදු කැටයමකින් තොරව නිමවා ඇතිමුත් පුන් කලස් මුදුන් නෙළුම් කොළ සහ නෙළුම් පෙති වලින් කැටයම් කර තිබේ.
කුට්ටම් පොකුණ ප්‍රතිසංස්කරණයට පෙර
පොකුණු යුග්මය එකිනෙක සම්බන්ධ වෙන පරිදි පොකුණු වල යටින් පිහිටි කානුවක් දැකිය හැකියි. කුඩා පොකුණේ මෙම කානුව හරහා ලොකු පොකුණ වෙත ජලය ලබා දීම කෙරෙනවා. එසේම කුඩා පොකුණේ උතුරු කෙළවරේ අඩි 6කින් යුතු කුඩා වතුර කෙමියක් ද දකින්නට පුළුවන්. මේ කෙමියේ මාර්ගයෙන් වෙනත් ස්ථානයක සිට පොකුණට ජලය සපයාගෙන ඇති බව කියවෙයි. එසේ පොකුණට පිටින් එන ජලයේ වැලි මඩ ආදිය එකතු වී ගලා එනු පිණිස අඩි 4 ක සමචතුරස්‍රාකාර කුඩා බිසෝ කොටුවක් පවා දකින්නට පුළුවන්. එසේම පොකුණු වල එකතුවන ජලය කුඩා පොකුණේ ඇති ඇල මාර්ගයක් ඔස්සේ හිස්කල හැකිය.
මෙහි තවත් විශේෂ ලක්ෂණයක් වන්නේ එහි ඇති පඩි පේළි මත හිඳගෙන බඳුන්වලින් ජලය ගෙන ස්නානය කල හැකි පරිදි පොකුණු වල ඉවුරු තනා තිබීමයි.
කුට්ටම් පොකුණ අවට භූමිය පොළොව මට්ටමින් අඩි 3 ක් පමණ උස් වූ ප්‍රාකාරයකින් සමන්විතයි. එය සීමා පවුර ලෙස නම් කර ඇත. එහි බටහිර පැත්තේ පඩි පේළි තුනක්ද නැගෙනහිර පැත්තේ පඩිපේළිය බැගින්ද තනවා තිබෙයි.
ජලය ලබා ගැනීමටත් ජලය පිට කිරිමටත් පැරණි කලා කරුවා සතු වූ ස්වභාවධර්මය පිළිබඳ මනා දැණුමත්, වාස්තු විද්‍යාවේ නිපුණත්වයත් විදහා දක්වනා මාහැඟි දායදයක් ලෙස කුට්ටම් පොකුණ අදටත් අපට දැකගත හැකියි.
නීල්යා කාරියවසම්
මේ බූන්දිය ඔබේ මූණු පොතට එක් කරන්න | Share this Boondi on Facebook
පරිවර්තනය - මුතු පබා
