පුහුල් දෝසි | මිනිසා හඳට යයි...! (එදා දිනමිණ- මිනිසා සඳ මත පා තැබූ පුවත රටට කී හැටි) - [එඩ්වින් ආරියදාස]
අවුරුදු ලක්ෂ ගණනක මිනිස් සිහින සැබෑ බවට පත්කරමින් අමෙරිකානු එක්සත් ජනපද රාජ්‍යයේ නීල් ආම්ස්ට්‍රෝං, එඩ්වින් ඕල්ඩ්රින් යන අජටාකාශගාමී වීරයන් දෙදෙනා 1969 ජූලි 21 වැනි සඳු දින පෙරයම චන්ද්‍ර මණ්ඩලයට පා තැබූහ.
නිල් ආම්ස්ට්‍රෝං
නීල් ආම්ස්ට්‍රෝං, මයිකල් කොලින්ස් සහ එඩ්වඩ් ඕල්ඩ්රින් යන තිදෙනා මිනිස් ඉතිහාසයේ චන්ද්‍ර චාරිකා යුගයට මුල පුරමින් ඇපලෝ 11හේ යානයෙන් ගමන් ගත්හ.
අපගේ මානව සමාජයෙහි දීර්ඝ ඉතිහාසයෙහි මෙතෙක් නොවුවිරූ වීර වික්‍රමයක යෙදෙමින් මේ තිදෙනාගේ පළමු වන වරට සඳතලය මත පා තැබුවේ තිස්අට හැවිරිදි නීල් ආම්ස්ට්‍රෝං ය.
මේ තිදෙනාම 1930 හේ උපන් අයයි.
නීල් ආම්ස්ට්‍රෝං 1930 හේ අගෝස්තු පස්වන දා ඔහියෝ ජනපදයේ වැපකොනේටා නගරයේ උපන්නේය.
නීල් ආම්ස්ට්‍රෝං පැයට රුපියල් 72 පමණ මුදලක් ගෙවමින් ගගනයානා පැදවීම උගෙන ගන්නට පටන් ගත්තේ වයස පහළොවේ දීය.
ගගනගාමී බලපත්‍රය ඔහු ලබා ගත්තේ වයස දහසයේදීය. ඒ ශුභාරංචිය දෙමාපියන්ට ඔහු ගෙන ආයේ සයිකලයෙනි. මක්නිසාදයත් ඒ වනවිටත් ඔහු මොටෝරිය පදවන බලපත්‍රය ලබාගෙන තිබුනේ නැති නිසාය.
කොරියානු යුද්ධයේදී හෙතෙමේ ගගනගාමියෙක් වශයෙන් සේවයට බැඳී සටන් ගගන චාරිකා හැත්තෑ අටක යෙදුණේය.
කොරියාවේ සිට පෙරළා පැමිණි ඔහු වයස 25හේ දී උපාධි ලද්දේය. ඉන් වසකට පසුව හෙතෙමේ ජැනට් ෂියරොප් නම් කාන්තාව විවාහ කොටගත්තේය. ඈ වරක් විශ්වවිද්‍යාලයේ රූප රාජිණියක් වශයෙන් ද තේරුණ රූමතියකි.
මේ දෙදෙනාට පුතුන් දෙදෙනෙකි. වැඩිමාලු පුතා දොළොස් හැවිරිදි එරික් ය. දෙවැන්නාට වයස 6 යි. නම මාර්ක් ය.
අජටාකාශගාමියෙකු වශයෙන් ආම්ස්ට්‍රෝං තේරුණේ 1962කේය. 1966යේ මාර්තුවේදී හෙතෙමේ ජෙමිනි ද්වි පුද්ගල යානාවක යමින් පළමුවන වරට අජටාකාශයේදී යාත්‍රා පූට්ටුවක් සාර්ථක ලෙස කළේය.
ආම්ස්ට්‍රෝං කුළුපඟව දන්නා අය කියන්නේ බැලූ බැල්මට නම් ඔහුගේ කුළුණුබර ගතිය පැහැදිළිව නොපෙනෙන බවයි. එහෙත්, ආම්ස්ට්‍රෝං ඉතා සුහදතා සහිත කුළුණුබර හැඟීම් පිරි පුරුෂයෙකි.
එඩ්වින් ඕල්ඩ්රින්
නිව් ජර්සි නගරයේ මොක්ලෙයා නගරයේ 1930හේ ජනවාරි විසි වනදා උපන් එඩ්වින් ඕල්ඩ්රින් පාසලේදී ඉතා දක්ෂ ශිෂ්‍යයෙක් වූයේය.
ඔහු යුද නිලධාරින් පුහුණු කරන විද්‍යාලයේ උගෙන උපාධි ලැබ ඉන් බැහැරව ගුවන් හමුදාවට බැඳුනේය. ඔහුගේ පියා ද ගුවන් හමුදාවේ කර්නල් නිලය දැරුවේය. ඔහුද කොරියාවේ යුද සේවයේ යෙදෙමින් ගගන යානා පැදවූයේය.
අජටාකාශ චාරියෙකු වශයෙන් ඔහු බැඳුනේ 1963නේ දීය. ඔහුට දරුවෝ තුන් දෙනෙකි.
ඔහු විවේක සමය ගත කරනු කැමැත්තේ ජල ක්‍රීඩාවන් හි යෙදෙමින්ය.
ඔහු ජැන්ඩියට ඇඳුම් පැළඳුම් අඳින පළඳින කෙනෙකැයි ප්‍රසිද්ධය.
දිණමිණ- 1969 ජූලි මස 22 දා | විශාලිත දසුන බැලීම සඳහා මෙතන කොටන්න.
මයිකල් කොලින්ස්
මයිකල් කොලින්ස් 1930 හේ ඔක්තෝබර් මාසයේ තිස් එක්වනදා රෝමයේ උපන් ඇමෙරිකානු ජාතිකයෙකි.
මයිකල් කොලින්ස් ද වෙස්ට් පොයින්ට් යුද අභ්‍යාස විද්‍යාලයෙන් උපාධි ලද්දේය.
මයිකල් කොලින්ස්ට හා බිරිය වන පැට්රිෂියාටත් දරු තිදෙනෙකි. වැඩිමහළු දියණිය වන කැත්ලීන්ට වයස දහයකි. ඈන් දියණියට වයස හතකි. බාල පුතාවන මයිකල්ට වයස හයකි.
මයිකල් කොලින්ස් ප්‍රසිද්ධියට ආශා නැත. එහෙත් හෙතම අජටාකාශගාමීන් වෙසෙන ජන කණ්ඩායමේ ඉතා ම ජනප්‍රිය පුද්ගලයෙකි.
සිය සගයන් දෙන්නා සඳට බැස ආපසු එනතෙක් තනිවම සඳට ඉහළ අහසේ ඔහු රවුම් ගසයි.
අජටාකාශ යුගයේ නවතම පියවර
අවුරුදු පන්සිය කෝටියකටත් වඩා වයසැති පෘථීවි තලයෙහි මෙතෙක් විසූ මිනිසා, විද්‍යාවේ බලයෙන් පොළොව සීමාවන්ගෙන් මිදී, (-අකුරු නොපැහැදිලිය-) මහ සක්වළ ගමනේලා සිය පළමුවන පියවර සිඟිත්ත තබා ඇත්තේය.
මුළු මහත් විශ්වයෙහි සිදුවූ සිද්ධියක් වශයෙන් ගෙන සැළකීමේදී මේ අජටාකාශගාමීන් දෙදෙනා සඳතලයෙහි පා තැබීම හුදෙක් හිමාලය පර්වත පංක්තියෙහි අබැටක් හෙළාලීම වැනි සෙසු සිද්ධියකි.
එහෙත් පාථීවි තලයෙහි වෙසෙන තුන්සිය කෝටියක් පමණැති ජන සමූහයාට නම් මෙය මානව ඉතිහාසයෙහි රන'කුරෙන් ලියැවෙන අසහාය ජයග්‍රහණයක් වන්නේය.
මිහිතලයෙහි හටගත් මිනිසෙකු තබා කිසිම කිසි සත්වයෙක් වත් මෙතෙක් පෘථීවියෙන් මේ සා ඈත ගමනක යෙදී නැත. සඳ තලය මත පා තැබූ නීල් ආම්ස්ට්‍රෝං සහ එඩ්වින් ඕල්ඩ්රිං නම් අජටාකාශචාරීන් දෙදෙනා මෙතෙක් පාථීවියෙන් ඉතාම ඈත තැනකට ගිය පුද්ගලයන් දෙදෙනා වෙති.
මුළු මහත් මානව වර්ගයාගේම ප්‍රගතිය පිළිබඳ පෙරමුණ ගෙන අජටාකාශගත වූ මේ ඇමෙරිකානුවෝ, හොඳ අරමුණක් ඉටුකොට ගන්නා පිණිස සාමූහික ප්‍රයත්නයක යෙදීමේ විශිෂ්ටතම ප්‍රතිඵල පළකොට සිටිති.
මේ සාමූහික ප්‍රයත්නයේ තරම තේරුම් ගන්නට මේ විස්තර ටික මඳක් සළකා බලන්න. ඇපළෝ 11 හේ යානයේ කොටස් එක්ලක්ෂ පණස්දාහකි. ගමන සාර්ථක කොට ගන්නා පිණිස කළ යුතු ක්‍රියා සංඛ්‍යාව දස දහසකට අධිකය. ව්‍යාපාරයට සහභාගිවන ස්ත්‍රී- පුරුෂයන්ගේ සංඛ්‍යාව 400,000 කි. විද්‍යායතන පර්යේෂණාගාර 120 කි. කොන්ත්‍රාත්කාර කාර්මික ව්‍යාපාර සංගම් ගණන 20,000 කි. විවිධ කාර්මික විද්‍යාඥයන් හා ශිල්පීන් විසින් කළයුතු කුදු- මහත් රාජකාරි ගණන සටහන් කළ පොතේ පිටු ගණන 25,000 කි.
පාලනය හුදෙක් පෘථීවිය වටා පමණක් නොව අජටාකාශයේ සැතපුම් 240,000 ක් තැන් දක්වා විහිදේ.
එසේ යානය අභ්‍යවකාශයට යවන්නට පෙර කරන ලද ලක්ෂ සංඛ්‍යාත කුදු- මහත් පරීක්ෂණවලින් පස්සෙ යානය ගමනේ යෙදී සිටින විටද ගමන් පාලකයෝ යානයේ ක්‍රියාකාරීත්වය ඉතා තියුණු ලෙස විමසති.
මේ අජටාකාශගාමී යුගය ආරම්භ කොට මානව ඉතිහාසයේ මේ මහා හපන්කමට මුල් පියවර තැබුවෝ සෝවියට් රුසියානු විද්‍යාඥයෝ වෙති. ස්පුට්නික් එක දරණ යානය පෘථීවිය ඉහළ අහසට යැවූ ඔවුන් විසින් පටන්ගත් කාර්යය, අර්ථවත් තරඟයක යෙදී තවත් ඔබ්බට ගෙන ගොස්, ඇමෙරිකානු විද්‍යාඥයෝ මිනිසෙකු හඳට බැස්සූහ.
මිනිසෙකු අජටාකාශ චාරිකාවේ යැවීම ඉමහත් ජාතික වියදමකින් කෙරෙන්නකි. සැටර්න් 5 රොකට්ටුවේ එක් රාත්තලක් අහසට නඟින්නේ රුපියල් එක් ලක්ෂ හැත්තෑ හත්දහස් පන්සියයක වියදමෙනි. මේ රොකට්ටුවේ බර ටොන් 3100 ක් බව මෙහිදී සිතාගත යුතුවේ.
මා හිතන හැටියට මෙවැනි මහා වීර ක්‍රියාවකට පදනම වන මූලික අදහස නම් මිනිස්කම පළකොට සිටීමේ අදහස යැයි කියාය. සිය මිනිස්කමට තර්ජනයක්ව පැනනඟින හැම දෙයක්ම දිනාගන්නට මිනිසා ප්‍රයත්නයෙක යෙදෙන්නේය.
එවරස්ට් කූටය නඟින්නට ගිය වීරයෙකුගෙන් කෙනෙකු "ඔබ එවරස්ට් කූටය දිනන්නට අදහස් කරන්නේ මක්නිසාදැ" යි ඇසූ විට ඔහු පිළිතුරු දුන්නේ එවරස්ට් කූටය (-අකුරු නොපැහැදිලිය-) කියාය.
එසේ එවැනි වීර කමකින් සිය මිනිස් බව පළකරන පුරෝගාමීන් නිසා අනුක්‍රමයෙන් මුළු මහත් මානව වර්ගයාටම සෙත සැලසෙන්නේය. අභීතව නොදන්නා අතුරු- ආන්තරායට මූණ පාමින් 1492කේදී සාගර තරණය කළ කොළොම්බස් නිසා එක් අතකින් මේ අජටාකාශගාමී වීර චාරිකාවන් පටන්ගත්තේ යැයි කිව හැකිය.
මේ සඳට යන්නවුන් විසින් ගෙනඑන පස් නිසා සිදු වියැකි සෙත සඳහන් කරමින් රොබට් පැස්ට්රෙප් නම් විද්‍යාඥයා කියන්නේ ජීවීන් විරහිත තැනක් ලෙස තකන මේ සඳේ සිට ගේන පස නිසා පෘථීවියේ ජීවීන් ප්‍රභවය වූ ආකාරය පවා දැනගත හැකිවේය කියාය. පෘථීවියේ ජීවය හටගත්තේ අප්‍රාණික ක්ෂුද්‍රාණු විශේෂයක් කාලාන්තරයක් තිස්සේ පෘථීවියේ සාගරයන්හි ඒ මේ අත හැප්පී සෙසු ක්ෂුද්‍රාණු හා එක්වීමෙනැයි විද්‍යාඥයෝ කියති.
සඳෙත් එක් කලක් සාගර තිබෙන්නට ඇත. එහිද මේ ක්ෂුද්‍රාණු ජීවය දෙසට යන ගමන අරඹන්නට ඇත. එහෙත් පෘථීවියේ මෙන් නොව සඳෙහි නම් සාගර වියලී ගියේය. ජීවය වෙත යන්නට සඳේ ක්ෂුද්‍රාණු විසින් අරඹන ලද ගමන අතරමඟ නතර වන්නේය. එහෙත් පෘථීවියේ ඒ මුල් යුගයේ ක්ෂුද්‍රාණු පිළිබඳ අංශු මාත්‍ර හෝ චිහ්නයක් පෘථීවියේ ඉතිරිවීලා නැත. අව්ව, වැස්ස, ගංගා, සාගර, කුණාටු ආදිය නිසා ඒවා අප්‍රභව ගිය හෙයිනි. එහෙත් (-අකුරු නොපැහැදිලිය-) වියලි, කුණාටු රහිත පසේ ඒ ක්ෂුද්‍රාණුවල ඡායාමාත්‍රමය නෂ්ටාවශේෂ තාමත් ඇත. එසේ නම් ඒ පස විග්‍රහ කොට බලා මිනිසුන්ට පෘථීවියේ ජීවය පටන් ගත් හැටි පවා උගෙනගත හැකි වේ.
මේ වනාහි සඳ ගමනේ සෙසු සෙතක් පමණි. එහෙත්, සඳ පෘථීවියේ ධනය යැයි ගන්නා දේ පිරි භාණ්ඩාගාරයක් වැනි විය හැකියැයිද ඇතැම් පෘථීවි විද්‍යාඥයෝ පවසති. සඳේ හවුරුදු 450 කෝටියක් ජීවන සමය තුල එහි පතිත වුණු උල්කාපාත විසින් වටනා ලෝහ වර්ග ටොන් සියක් කෝටි වශයෙන් තැන්පත් කොට ඇතැයි ඇතැම් විද්‍යාඥයන්ගේ මතය වේ.
අදත්, මේ අජටාකාශ චාරිකා පිළිබඳ පර්යේෂණ නිසා මිනිසාට ඉමහත් සෙත සැලසී ඇත්තේය. කාලගුණ පරීක්ෂක යානා විසින් කුණාටු, සුලි සුළං ආදිය කලින් දන්වා ජීවිත හා දේපොළත් රැකගත් වාර කිහිපයකි. ලෝකය එකට යා කරන සංඥා හාරක යානාවෝ මිනිස් සමාජය එක් පවුලක අය මෙන් එකට එක් කරති.
අජටාකාශ පර්යේෂණ නිසා වෛද්‍ය විද්‍යාවේ නව පියවරක් ඇරඹී ඇත්තේය. හුදෙක් ඇසේ ක්‍රියාකාරීත්වයෙන්ම ක්‍රියාකාරන ස්විච් යතුරක් අජටාකාශචාරී පර්යේෂකයෝ තනාලූහ. ඒ ස්විචය ලෙඩුන්ගේ රෝද පුටුවලට සවිකළාම අත් පා ක්‍රියාවේ යෙදවිය නොහෙන ලෙඩුන්ට හුදෙක් ඇස ක්‍රියාවේ යෙදවීමෙන් ම පමණක්, ඒ රෝද පුටු ගමන් කරවිය හැකි වන්නේය. පොතක පිටු පෙරලීම ආදී ක්‍රියා සඳහාද කය වෙහෙසිය නොහෙන ලෙඩුන්ට මේ ස්විචය භාවිත කළ හැක.
අජටාකාශ යානයේ මාණක යන්ත්‍ර පුවරුවලට සවිකරන්නට තැනූ සූක්ෂ්ම ලාම්පු විශේෂයක් ලෙඩුන්ගේ ආමාෂය පරික්ෂා කිරීම් වැනි කටයුතු සඳහාද යොදාගත හැකිවේ. මේ ලාම්පු, ඉඳිකටු සිදුරකින් යාහැකි තරම් සියුම්ය. එහෙත් ඉන් ඉතාම දීප්තිමත් ආලෝකයක් ලැබේ.
විද්‍යාවේ ඇසින් නැරඹීමේදී සඳතලය මත මිනිසා පා තැබීම කොයි ආකාරයෙක ප්‍රතිඵල ගෙන දෙන්නක්දැයි තාම කාටවත් කිව හැකි නොවේ. සඳ තලයේ තිබී කවර විද්‍යාත්මක ආශ්චර්යයන් විද්‍යාඥයන් විසින් අනාවරණය කොට ගනු ලැබේදැයි යන්න හුදෙක් ම අනාගතය විසින් ම අනාවරණය කළ යුත්තකි.
සිහිවන පුවරුව
මිනිසා හඳට ගොඩබැසීමෙන් ලබන ශ්‍රේෂ්ඨම ජයග්‍රහණය හඳේ සටහන් කර තබන ලද්දේ මේ ඡායාරූපයෙන් දැක්වෙන සිහිවටන පුවරුව මඟිනි. නීල් ආම්ස්ට්‍රෝං සහ මයිකල් කොලින්ස් (-මෙය ලියුම්කරුගේ දෝෂයක් විය හැකිය-) යන දෙදෙන, හඳේ පා තැබූ විගසම මෙම සිහිවටන පුවරුව එහි තැම්පත් කෙරිණි.
"ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1969 ජුලි මාසයේ දි පෘථීවි ග්‍රහලෝකයෙන් පැමිණි මිනිසුන් මුලින්ම හඳේ පයතැබූ ස්ථානය මෙයයි. සමස්ත මිනිස් වර්ගයාගේම සාමය උදෙසා අපි මෙහි පැමිණියෙමු." යනුවෙන් සිහිවටන පුවරුවේ සටහන් කර ඇති පාඨයෙන් කියැවෙයි.
මුලින්ම හඳේ පා තබන නීල් ආම්ස්ට්‍රෝං සහ මයිකල් කොලින්ස් ගේත් ඔවුන් ආපසු ඇපලෝ 11 යානයට එන තුරු එය හඳ වටේ පදවමින් සිටින එඩ්වින් ඇල්ඩ්රින් ගේත් අත්සන සිහිවටන පුවරුවේ වැකියට පහළින් යොදා තිබේ. මෙහි පහතින් තිබෙන්නේ ඇමෙරිකාවේ ජනාධිපති රිචඩ් ඇම්. නික්සන් ගේ අත්සනයි.
සඳතලයට බැස්ස යානාව
මිනිසෙකු සඳතලයට බසින්නටත් පෙරම, සඳතලයට බැස්ස චන්ද්‍රචාරිකා යානය උසින් අඩි 23 ක් වූ යානයකි.
තට්ටු දෙකේ ගෙයක් තරම් වන මේ චන්ද්‍ර චාරිකා යානය බරින් ටොන් දහයකි.
පාද හතරක් සහිත මේ යානය බැලූ බැල්මට මකුළුවෙකු වැනියි.
ඇපොලෝ යාත්‍රිකයින්ගෙන් ඇතැම්මු මේ චන්ද්‍ර චාරිකා යානයට "මකුණා" යයි සුරතල් නම දුන්හ.
ඇපලෝ දහයේ ගිය යාත්‍රිකයින් විසින් චන්ද්‍ර චාරිකා යානයට දෙන ලද්දේ "ස්නූපි" යැයි කියන නමයි. නියමුව යානයට දෙන ලද සුරතල් නම "චාලි බ්‍රවුන්" ය.
වර්තමාන ඇපලෝ 11හේ සංචාරයකයන් චන්ද්‍ර චාරිකා යානයට දෙන්නේ "ඊගල්" (රාජාලියා) නම් සුරතල් නාමයයි. ඔවුන් විසින් නියමුව යානයට දෙනු ලබන සුරතල් නම "කලම්බියා" යි.
මේ චන්ද්‍ර චාරිකා යානය සායම්කොට තිබෙන්නේ කළු පැහැයෙන් සහ රන්වන් පැහැයෙනි. ඒ වර්ණ විසින් සූර්යාලෝකය හොඳින් පරාවර්තනය කරන නිසාය.
-එඩ්වින් ආරියදාස විසිනි.
(වර්ෂ 1969 ක් වූ ජූලි මස 22 වැනි අඟහරුවාදා දිණමිණ මුල්පිටුවෙන් උපුටා ගන්නා ලදී. පුවත්පත් පිටපතෙහි කාලය විසින් ඇති කරන ලද කියවා ගත නොහැකි ඇතැම් අපැහැදිලි තැන් තිබූ අතර ඒවා අදාළ තැන් හී දක්වා ඇත. බස සහ අක්ෂර වින්‍යාසය මුල් ලිපියේ පරිදිමය. මේ ලිපිය පිටපත් කොට බූන්දියට එවූ දමිත් වැලිකල සොයුරාට ස්තූතියි.)
එඩ්වින් ආරියදාසමේ බූන්දිය ඔබේ මූණු පොතට එක් කරන්න | Share this Boondi on Facebook
|
